Πλατυποδία σε παιδιά

Η πλατυποδία σε παιδιά αποτελεί μια από τις πιο συχνές ανησυχίες των γονιών. Συνήθως, υπάρχει μεγάλη διαφορά στις απόψεις και στις γνώμες που θα λάβουν οι γονείς και στο τέλος καταλήγουν να είναι μπερδεμένοι.

Αυτό συμβαίνει για 2 λόγους:

1. Πρώτον γιατί η παιδική πλατυποδία δεν είναι τόσο απλό θέμα όσο πολλοί πιστεύουν ότι είναι.
2. Δεύτερον γιατί συνήθως θα αναζητηθούν αλλά και θα ακουστούν πολλές γνώμες από ορθοπαιδικούς, παιδο-ορθοπαιδικούς, παιδιάτρους, φυσικοθεραπευτές, τεχνικούς ορθοπεδικών ειδών, προσωπικές εμπειρίες από παππούδες, γιαγιάδες αλλά και φιλικά ζευγάρια για το τι έκαναν στο δικό τους παιδί.

Πλατυποδία σε παιδιά – Βασικές αρχές

Η πλατυποδία αποτελεί μια „τριών διαστάσεων“ απόκλιση από την φυσιολογική ανατομία που χαρακτηρίζεται από:

Βλαισότητα της πτέρνας
Επιπέδωση της καμάρας
Απαγωγή του πρόσθιου άκρου ποδός
Πρέπει να τονίσουμε 2 πράγματα:

Το παιδικό πόδι διαμορφώνεται πλήρως μέχρι και την ηλικία των 6-8 ετών με κάποια επιστημονικά άρθρα να αναφέρουν μέχρι και την ηλικία των 10 ετών. Αυτό σημαίνει πως αυτά τα χρόνια θα εμφανίζεται σιγά-σιγά η καμάρα του ποδιού (όχι όμως σε όλα τα παιδιά και όχι πάντα).
Πολύ υψηλό ποσοστό παιδιών κάτω των 5 ετών είναι αναμενόμενο –ως ένα βαθμό- να έχουν εικόνα πλατυποδίας. Το αν είναι όμως είναι φυσιολογική αυτήν η εικόνα της πλατυποδίας, θέλει εκτίμηση από εξειδικευμένο ιατρό.

Πλατυποδία σε παιδιά – Είδη πλατυποδίας

Για να σας δώσουμε μια εικόνα να καταλάβετε ότι η παιδική πλατυποδία δεν είναι κάτι απλό, αναφέρουμε ότι έχουν γραφτεί ολόκληρα βιβλία μόνο για την παιδική πλατυποδία.

Η πλατυποδία μπορεί να διαχωριστεί σε:

• Αντισταθμιστική πλατυποδία λόγω αυξημένης πρόσθιας συστροφής του μηριαίου αυχένα (πιθανή βάδιση σε έσω στροφή).
• Πλατυποδία που προκύπτει λόγω βλαισογονίας.
• Φυσιολογική παιδική πλατυποδία ΧΩΡΙΣ ρίκνωση του αχίλλειου τένοντα.
• Φυσιολογική παιδική πλατυποδία ΑΛΛΑ με ρίκνωση του αχίλλειου τένοντα.
• Νευρογενής πλατυποδία (π.χ. στα πλαίσια κάποιας νευρολογικής πάθησης όπως εγκεφαλική παράλυση).
• Πλατυποδία σε έδαφος κάποιου γενικότερου συνδρόμου (π.χ. τρισωμία 21, σύνδρομο Rett κ.α.).
• Πλατυποδία σε έδαφος κάποιας μυοπάθειας ή μυϊκής δυστροφίας.
• Πλατυποδία σε έδαφος παθήσεων του συνδετικού ιστού (π.χ. σύνδρομο Ehlers-Danlos κ.α.).

Επίσης, η πλατυποδία πρέπει να διαχωριστεί σε

• Εύκαμπτη (εμφάνιση ποδικής καμάρας με κάποια κλινικά τεστ).
• Δύσκαμπτη (καμία εμφάνιση ποδικής καμάρας με κάποια κλινικά τεστ).

Σε περίπτωση που η πλατυποδία είναι δύσκαμπτη πρέπει να διαχωριστεί σε:

• Πλατυποδία λόγω κάποιας συνοστέωσης.
• Πλατυποδία λόγω επικουρικού σκαφοειδούς οστού.
• Πλατυποδία μετά από κάποιον τραυματισμό/κάταγμα.
• Πλατυποδία μετά από κάποια φλεγμονή είτε μικροβιακής φύσεως είτε ρευματολογικής φύσεως.
• Πλατυποδία λόγω κάθετου αστραγάλου.

Συμβουλή: Ο κάθετος αστράγαλος είναι μια σπάνια περίπτωση δύσκαμπτης πλατυποδίας που μπορεί να διαγνωστεί από τις πρώτες ημέρες ζωής. Μην αμελείτε έναν έλεγχο από εξειδικευμένο ιατρό στο νεογέννητο παιδί σας.

Τέλος πρέπει να γίνει και διαχωρισμός σε:

• Επώδυνη πλατυποδία
• Ανώδυνη πλατυποδία.

Αν κάποιος, όντως κατάφερε να διαβάσει τις παραπάνω ταξινομήσεις μάλλον θα κατάλαβε ότι η πλατυποδία δεν είναι και τόσο ..απλή υπόθεση.

Κλινική εξέταση – Απεικονιστικός έλεγχος

Ένα παιδί που προσέρχεται με εικόνα πλατυποδίας θα πρέπει να εξετάζεται συνολικά (το στροφικό προφίλ, το γωνιώδες προφίλ και η γενικότερη πιθανή χαλαρότητα των αρθρώσεων).

Ιδιαίτερη σημασία θα δοθεί στο ιστορικό και ειδικά πρέπει να διαχωριστεί αν η πλατυποδία είναι ανώδυνη ή επώδυνη.

Καθοριστικής σημασίας είναι ο διαχωρισμός σε εύκαμπτη ή δύσκαμπτη μορφή. Αυτό γίνεται στο ιατρείο με την κλινική εξέταση (ή σε μικρά παιδιά που μπορεί να μην συνεργάζονται ακόμη και με το μάτι μπορούμε να το καταλάβουμε). Παρατηρούμε το σχηματισμό καμάρας και την αλλαγή θέσης της πτέρνας όταν το παιδί σηκώνεται στις μύτες των ποδιών ή όταν σηκώνουμε το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού.

Δεν πρέπει ποτέ να λησμονείται η εξέταση του αχίλλειου τένοντα και η διατασιμότητα αυτού.

Ακτινογραφίες ενδέχεται να χρειαστούν σε κάποιες περιπτώσεις που θα κρίνουμε αναλόγως με το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Δεν χρειάζονται όλα τα παιδιά με πλατυποδία ακτινολογικό έλεγχο. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και έλεγχος με αξονική ή/και μαγνητική τομογραφία (ειδικά σε περιπτώσεις δύσκαμπτης πλατυποδίας).

Το πελματογράφημα και ανάλυση της βάδισης με βίντεο δεν είναι απαραίτητα. Μπορεί να χρειαστούν σε περιπτώσεις που θα πρέπει να „κατασκευαστεί“ κάποιος „πάτος“ για το παπούτσι.

Πλατυποδία σε παιδιά – Συντηρητική αντιμετώπιση

Συνιστούμε, πριν απευθυνθείτε κάπου για την κατασκευή „πελμάτων“ – „πάτων“ – „διορθωτικών παπουτσιών“ να πάρετε τη γνώμη εξειδικευμένου παιδο-ορθοπαιδικού. Ο λόγος είναι ότι μπορεί να μην τα χρειάζεστε.

Το βιβλίο της Παιδοορθοπαιδικής από τον Staheli αλλά και πολυάριθμες έρευνες γράφουν χαρακτηριστικά ότι οι ξυπόλητοι έχουν τα καλύτερα πόδια. Επίσης αναφέρουν ότι τα πέλματα μπορεί να μειώσουν την αυτοεκτίμηση ενός παιδιού και δεν έχει αποδειχτεί από καμία επίσημη έρευνα ότι θα αλλάξουν την φυσική ιστορία που θα ακολουθήσει το πόδι καθώς το παιδί μεγαλώνει.

• Προσοχή 1: Αυτό ισχύει μόνο για την φυσιολογική παιδική πλατυποδία και μέχρι κάποια ηλικία. Σε επώδυνες πλατυποδίες, πλατυποδίες στα πλαίσια κάποιου συνδρόμου ή νευρολογικής πάθησης, σε πλατυποδίες μετά από κάποια ηλικία συνιστώνται τα πέλματα ή ακόμη και μπορεί να χρειαστούν κνημοποδικοί νάρθηκες.

• Προσοχή 2: Τα „διορθωτικά πέλματα“ μπορούν να ανακουφίσουν επώδυνα συμπτώματα ή να κρατάνε το πόδι σε πιο επιθυμητή θέση αλλά ΔΕΝ συνδέονται σε καμία περίπτωση επιστημονικά ότι είναι αυτά που θα αλλάξουν την ανατομία του ποδιού. Για τους λάτρεις της επιστημονικής και τεκμηριωμένης ιατρικής μπορείτε να πατήσετε εδώ.

Τα παπούτσια στα παιδιά πρέπει πάντα να είναι λίγο πιο φαρδιά, παρά οριακά και στενά και να έχουν μία ευκαμψία και ευλυγισία στο πρόσθιο 1/3 αυτού για να συνοδεύει και να επιτρέπει την ομαλή κίνηση του ποδιού.

Διατηρείστε ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος. Υπέρβαρα παιδιά έχουν πιο αυξημένη συχνότητα εμφάνισης πλατυποδίας.

Αφήστε τα παιδιά σας να περπατάνε με γυμνά ποδαράκια σε ασφαλές έδαφος και ακόμη πιο ιδανικά σε ανομοιογενές έδαφος για να γυμνάζονται οι μικροί μύες του πέλματος. Ασκήσεις και φυσικοθεραπείες μπορεί να χρειαστούν ειδικά αν διαπιστωθεί βράχυνση του αχίλλειου τένοντα.

Για την φυσιολογική παιδική πλατυποδία, τις πιο πολλές φορές χρειαζόμαστε απλά την μαγεία του χρόνου.

Πλατυποδία σε παιδιά – Η οριστική λύση

Σε κάποιες περιπτώσεις ο χρόνος θα αποδείξει ότι δεν ήταν ικανός να „δημιουργήσει“ την ποδική καμάρα και το πόδι όπως το έχει ο κάθε γονέας στο μυαλό του.

Συμβουλή: Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν πρέπει να νιώθετε τύψεις ότι δεν βάλατε πέλματα από μικρή ηλικία καθώς ούτε αυτά θα είχαν δημιουργήσει την ποδική καμάρα.

Η χειρουργική αντιμετώπιση της πλατυποδίας μπορεί να χρειαστεί και το είδος της επέμβασης εξαρτάται από την τεράστια ταξινόμηση που αναφέρθηκε στην αρχή αυτού του άρθρου. Σε περιπτώσεις που αποδειχτεί ότι υπάρχει συγκεκριμένη αιτία για την πλατυποδία πρέπει να αντιμετωπιστεί και η αιτία και η πλατυποδία. Οι επεμβάσεις αυτές είναι εξατομικευμένες και περιλαμβάνουν επεμβάσεις στα μαλακά μόρια αλλά και στα οστά (π.χ. οστεοτομίες).

Για την παιδική όμως εύκαμπτη πλατυποδία (και ειδικά αν αυτή είναι επώδυνη) εφαρμόζουμε μια ελάχιστης επεμβατικότητας επέμβαση με την εμφύτευση μιας μικρής βίδας.

Η τομή είναι 1-2cm και μέσω αυτής της τομής εισάγεται μια μικρή βιδούλα στον χώρο ανάμεσα στον αστράγαλο και στην πτέρνα. Με αυτόν τον τρόπο μπλοκάρεται η κίνηση του αστραγάλου επί της πτέρνας που είναι και η κύρια αιτία της εικόνας της πλατυποδίας. Η επέμβαση αυτή είναι ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει αυτή τη στιγμή παγκοσμίως, είναι αναίμακτη και το παιδί μπορεί να σηκωθεί και να φορτίσει το πόδι του την ίδια ή την επόμενη ημέρα. Η επέμβαση αυτή μπορεί να γίνει ήδη από την πρώτη 10ετία ζωής.

Συμπερασματικά

Η πλατυποδία σε παιδιά χρειάζεται εκτίμηση από εξειδικευμένο ιατρό προκειμένου να γνωρίζουμε για ποιο είδος πλατυποδίας πρόκειται και για να ταξινομηθεί σε εύκαμπτη ή δύσκαμπτη και σε ανώδυνη ή επώδυνη. Τις περισσότερες φορές αρκεί απλά η μαγεία του χρόνου για να αλλάξει η ανατομία του ποδιού.

„Διορθωτικά πέλματα“ και φυσικοθεραπείες μπορεί να χρειαστούν αλλά σε αυτές τις πλατυποδίες που έχουν ένδειξη και αναλόγως με την ηλικία του παιδιού. Αυτά θα σας τα εξηγήσει επακριβώς ο ιατρός σας, πότε δηλαδή χρειάζονται αυτά τα μέτρα και από ποια ηλικία και μετά.

• Μην ξεχάσετε την διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους και απώλεια κιλών σε παιδιά με πλατυποδία καθώς υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ της πλατυποδίας και του σωματικού βάρους.

Κάποιες πλατυποδίες δεν θα αλλάξουν με τα χρόνια, ούτε και με την χρήση ειδικών πελμάτων. Σε κάποιες από αυτές, αναλόγως και με τη βαρύτητα ή την εμφάνιση συμπτωμάτων μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική αντιμετώπιση.

Πηγή: https://www.paidiatros.com/paidi/ygeia/paixnidi-paidi-ela-paixoume?fbclid=IwAR2uYUKKSaafZKbD52fN0hxDgrlAeYC8YYnh4CEo-5xmO7OeC0qhteSFZ14